KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT VỀ VIỆC KHÔNG THU HỒI SỔ HỘ KHẨU GIẤY CỦA NGƯỜI DÂN!

Trước hết, cần phải khẳng định rằng: Chủ trương xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú và quản lý hành chính các lĩnh vực này theo phương thức điện tử là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp giữa quy định của pháp luật và sự phát triện của khoa học kỹ thuật hiện đại - Hay nói theo ngôn ngữ hàn lâm triết học, là có sự tương thích giữa Cơ sở hạ tầng và Kiến trúc thượng tầng. Trên cở sở đó - Đến một giai đoạn nhất định, khi các Cơ sở dữ liệu có liên quan vừa nêu, đã được hoàn thiện thống nhất, có sự đồng bộ, thì việc không còn phải sử dụng Sổ hộ khẩu giấy là điều hợp lý, mà đương nhiên phải như vậy - Đây là điều không cần phải bàn cãi.

Tuy nhiên - Việc không tiếp tục sử dụng Sổ hộ khẩu giấy và việc thu hồi Sổ hộ khẩu giấy là 02 vấn đề hoàn toàn khác nhau. Hay nói cách khác: Việc không tiếp tục sử dụng Sổ hộ khẩu giấy trong tương lai (Vì hiện tại vẫn đang cần dùng) - Có nhất thiết/cần thiết dẫn đến việc phải tiến hành thu hồi Sổ hộ khẩu giấy hay không?! Trả lời câu hỏi vừa nêu, cũng là để giải quyết triệt để vấn đề là: Có nên thu hồi Sổ hộ khẩu giấy của Người dân hay không?! Nếu nói có, thì lý do vì sao, căn cứ khoa học của nó là gì?! Theo quan điểm của Tác giả, thì câu trả lời, là không - Nhất là trong bối cảnh hiện tại. Dựa trên các luận cứ khoa học sau đây:

1. Thứ nhất - Việc để cho Người dân lưu giữ Sổ hộ khẩu giấy, KHÔNG hề gây ra bất kỳ một khó khăn/cản trở/rối loạn/phức tạp/phương hại nào đến quá trình xây dựng/hoàn thiện/đồng bộ/thống nhất Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú và việc quản lý hành chính các lĩnh vực này theo phương thức điện tử - Vậy nên, không có lý do gì để phải thu hồi Sổ hộ khẩu giấy!

2. Thứ hai - KHÔNG cần phải lo ngại và từ đó đưa ra phương án theo hình thức phòng vệ trước là "Nếu không thu hồi sổ hộ khẩu giấy, thì Người dân vẫn có thể mang Sổ hộ khẩu giấy theo khi thực hiện các thủ tục hành chính"; Vì thẩm quyền ban hành, chấp thuận các thủ tục hành chính thuộc về Cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nên một khi các Cơ quan này không còn yêu cầu/chấp thuận sử dụng Sổ hộ khẩu giấy mà người dân mang theo, thì đương nhiên Sổ hộ khẩu giấy này sẽ bị mất giá trị pháp lý. Hay nói cách khác, nó đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử pháp lý của nó, do đó, những lo ngại vừa nêu nếu có, hoàn toàn không có cơ sở - Vì vậy, việc thu hồi Sổ hộ khẩu giấy, là không cần thiết.

3. Thứ ba - Việc không thu hồi Sổ hộ khẩu giấy, sẽ giúp tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể liên quan đến công tác thu hồi Sổ hộ khẩu giấy cũng như công đoạn xử lý hậu thu hồi. Tất nhiên rồi, nếu một Hộ gia đình giữ một Sổ hổ khẩu giấy thì không vấn đề gì, nhưng nếu quy tập hàng chục triệu Sổ hộ khẩu giấy lại để rồi lưu trữ hoặc tiêu hủy, thì khoản chi phí sẽ không hề nhỏ một chút nào. Dưới góc độ kinh tế, việc bỏ ra một khoản ngân sách lớn dùng cho một công việc không cần thiết, đương nhiên là điều không nên triển khai - Vì vậy, việc thu hồi Sổ hộ khẩu giấy, vì thế, cũng là không cần thiết.

4. Thứ tư - Trong bối cảnh hiện tại, quá trình xây dựng/vận hành Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú và các Cơ sở dữ liệu khác vẫn chưa được thống nhất, đồng bộ. Có nhiều thủ tục hành cính hoặc liên quan đến thủ tục hành chính, khi Người dân đi làm vẫn cần phải sử dụng Sổ hộ khẩu giấy. Cho nên, việc thu hồi Sổ hộ khẩu giấy trong thời điểm giao thoa này, sẽ đẩy Người dân vào những tình huống khó khăn nhất định, khi mà Cơ quan này muốn thu hồi nhưng Cơ quan khác thì vẫn đòi phải có - Vì vậy, việc thu hồi Sổ hộ khẩu giấy, là không thể áp dụng, khi quá trình xây dựng/vận hành Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú và các Cơ sở dữ liệu khác vẫn chưa được thống nhất.

5. Thứ năm - Hiến pháp và pháp luật của Việt Nam, luôn đề cao/coi trọng đời sống tinh thần của Nhân dân. Có rất nhiều Bà con ta, nhất là những thế hệ đã lớn tuổi - Họ rất muốn lưu giữ cuốn Sổ hộ khẩu giấy đã gắn bọ với Gia đình bao thế hệ, để làm kỷ niệm, về một khoảng thời gian đã trải qua trong quá khứ. Mong muốn đó rất chính đáng, rất đáng quý, rất đáng trân trọng. Kết hợp với lý do đầu tiên, đó là việc để Ngươi dân lưu giữ Sổ hộ khẩu giấy không hề gây ra bất kỳ một hệ quả tiêu cực nào, cộng với mong ước giản dị, đẹp đẽ là được lưu giữ làm kỷ niệm - Vậy còn lý do gì, mà không thể thỏa mãn ước mong chân thành, đáng quý đó?!

Tất nhiên - Với những Người theo trường phái có chủ trương muốn thu hồi Sổ hộ khẩu giấy, Họ có thể có những giải thích cho việc làm đó. Tuy nhiên, với những luận cứ khoa học mà Tác giả vừa trình bày, hi vọng rằng sẽ nhận được sự tiếp thu, cân nhắc của những Người có trách nhiệm liên quan, để đưa ra được quyết định cuối cùng một cách hợp tình, hợp lý, hợp lẽ - Nhận được sự đồng thuận của đông đảo Người dân.....

Viết tại Sài Gòn, ngày 21/08/2022 - Luật sư: Đặng Bá Kỹ!